Waarom havenbedrijven de sleutel tot succes zijn

De sector transport en logistiek staat dit jaar voor een aantal grote uitdagingen. Om deze uitdagingen het hoofd te kunnen bieden moet er veel gebeuren. Havenbedrijven in Nederland zouden weleens de sleutel tot succes in handen kunnen hebben.

Eerst even de feiten op een rij. De transport en logistiek sector krijgt volgens ABN Amro en ING dit jaar te maken met een afvlakking van de groei. Volgens de ABN Amro is de belangrijkste oorzaak de stagnerende groei van de economie. Een andere belangrijke reden voor de terugval zijn de strengere milieuregels. De sector transport en logistiek is sterk afhankelijk van de bouw en door het strenge stikstofbeleid zullen er minder bouwvergunningen worden verstrekt. Met name de binnenvaart gaat hier last van krijgen. Grondstoffen en bouwmaterialen maken 40 procent van het vrachtvolume uit.

Stikstof

Daarnaast neemt de congestie op de Nederlandse autowegen steeds meer toe. 2019 telde liefst 17 procent meer files waarbij het vooral opvalt dat het aantal files overdag met veertig (!) procent is gestegen. De economische schade steeg daardoor met ruim vijf procent tot bijna 1,4 miljard euro. Meer asfalt biedt blijkbaar geen soelaas. Er moet dus nog slimmer vervoerd worden.

De stikstofcrisis heeft afgelopen jaar in ieder geval duidelijk gemaakt dat de bouwsector fors moet ingrijpen en dat gaat hoe dan ook gevolgen hebben voor de transport en logistiek sector. Maar ook het terugdringen van de CO2 uitstoot naar aanleiding van het Klimaatakkoord gaat gevolgen hebben. Dit alles mag opgeteld worden bij de al in gang gezette energietransitie gevoegd worden.

Oplossingen

En zo zijn er nog een aantal grote, vaak ingrijpende uitdagingen waar de sector zich voor gesteld ziet. Daarbij kun je denken aan de aanstaande Brexit – hoi wachttijden bij de douane –, de arbeidsmarktcrisis, de verkeersveiligheid, de internationale concurrentie en de veranderende wet- en regelgeving. Maar laten we nu maar gaan kijken naar de oplossingen. En dan komen we paradoxaal genoeg ook meteen bij de allergrootste uitdaging voor de sector: betere samenwerking. Want hoewel iedere sector weet dat samenwerking de sleutel tot (meer) succes is, wil de echte samenwerking in de sector logistiek en transport maar niet van de grond komen. Een gebrek aan vertrouwen ligt daaraan ten grondslag, zo betoogde Michiel Haarman programmamanager bij de Topsector Logistiek/NLIP, onlangs al.

Port of Zwolle

De vicieuze cirkel van wantrouwen, waarin de transport en logistiek sector zichzelf vastklemt, wordt dus nooit doorbroken, hoe hoog de urgentie ook is. Daar is een third party voor nodig en die rol kan opgepakt worden door havenbedrijven. Een havenbedrijf is meestal een publiek/privaatrechtelijke organisatie die zich primair bezighoudt met de ontwikkeling, het beheer en de exploitatie van een haven. Het havenbedrijf faciliteert dus de activiteiten in een haven en is derhalve onafhankelijk te noemen. Zij zou dus de ideale derde partij zijn die als bindmiddel alle organisaties in de keten met elkaar verbindt. Daartoe zouden havenbedrijven zich ook als (netwerk)platform moeten profileren waarop iedereen uit de keten, en ook overheden en onderwijsinstellingen, onder regie van het havenbedrijf elkaar op regelmatige basis ontmoet. Port of Zwolle geeft daarin het goede voorbeeld. Het stond aan de basis van het Transport & Logistiek Netwerk Regio Zwolle. Dit orgaan organiseert jaarlijks vele evenementen die gericht zijn op de uitdagingen waar de sector zich voor gesteld ziet. Drie jaar na de oprichting van het netwerk hebben al tientallen organisaties afkomstig uit het onderwijs, de overheid en ondernemers zich aangesloten en hebben zij concrete resultaten geboekt door meer en beter samen te werken. Het is dan ook niet voor niets dat de Regio Zwolle, met de sector Transport en Logistiek als één van de topsectoren, tot de best presterende regio’s in Nederland wordt gerekend.